Chẻ điều hay còn gọi là cắt bóc vỏ (cắt tách vỏ) – là công đoạn rất quan trọng để thu được nhân điều trong quá trình chế biến hạt điều. Chẻ điều đòi hỏi nhiều về yêu cầu kỹ thuật để thu được tối đa nhân điều với chất lượng tốt nhất.
Nguyên tắc cơ bản
Chẻ điều có hai nguyên tắc cơ bản là:
– Khi tách vỏ điều xong phần nhân điều không được dính bẩn và dính dầu vỏ điều.
– Không được để nhân vỡ.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của khâu chẻ điều
Những yêu cầu về cắt bóc vỏ sẽ đạt được nếu các yêu cầu kỹ thuật ở các khâu trước đã được đảm bảo, đặc biệt là ở khâu xử lý nhiệt hoặc hấp. Hạt điều sau khi xử lý nhiệt cần được làm nguội về nhiệt độ phòng càng nhanh càng tốt bằng cách dùng quạt gió, trải ra mặt trống,..Mục đích là để việc cắt bóc vỏ dễ dàng hơn, hạn chế hạt điều bị vỡ vì khi hạt điều nguội lại, vỏ hạt cứng hơn và làm tăng độ tróc giữa lớp vỏ cứng và lớp vỏ lụa đồng thời vẫn giữ được độ dẻo của nhân.
Bên cạnh đó, tỷ lệ vỡ còn phụ thuộc phần lớn vào quá trình sàng cỡ trước đó. Nguyên nhân là mỗi lưỡi dao ở các công cụ cắt bóc vỏ sẽ được mài và định hình chính xác với mỗi cỡ hạt nhất định, nếu việc sàng cỡ không kỹ, hạt lớn quá đưa vào cỡ dao nhỏ sẽ làm dao lạm vào nhân, làm nhân bị vỡ và nhiễm dầu, còn cỡ hạt nhỏ quá so với kích thước lưỡi dao thì việc chẻ tách vỏ sẽ khó tách vỏ được, nếu cứ ép hoặc đổi chiều hạt sẽ dẫn đến nhân bị vỡ. Chính vì vậy, việc sàng cỡ hạt chính xác và không lẫn cỡ ngoại lai rất quan trọng và đòi hỏi yêu cầu chính xác cao.
Bóc cắt vỏ thủ công
Bóc cắt vỏ theo cách thủ công chỉ dùng sức người và các công cụ thô sơ như gỗ, búa hoặc một thanh sắt,… Theo đó, người ta sẽ dùng các công cụ này gõ nhẹ lên bụng hạt điều từ 2 đến 3 lần để nhân bên trong long ra mà không bị bể. Thao tác này đòi hỏi phải khéo léo để đảm bảo thu hồi được tỷ lệ nhân nguyên cao nhất. Công nhân Ấn Độ, Thái Lan thực hiện công việc này rất khéo léo và có kinh nghiệm nên thu được nhân nguyên vẹn trên 90%, năng suất lao động trong 8 giờ làm việc là 7 – 10kg nhân vì thế được khen là đạt trình độ “nghệ thuật”. Khi tách vỏ theo phương pháp này, công nhân thường sẽ đeo bao tay hoặc dùng dầu ve (castor oil), tro bếp, đất sét,.. để tránh cho da tay tiếp xúc trực tiếp với vỏ điều, ngăn dầu vỏ điều ăn mòn da tay.
Phương pháp thủ công này tốn nhiều lao động và sức người, năng suất lao động thấp trong khi chất lượng nhân thu hồi thấp nên hiện ít được sử dụng.
Nguồn: Cắt bóc vỏ (chẻ tách vỏ) trong chế biến hạt điều
Xem:
Cắt bóc vỏ trong chế biến hạt điều – Bóc cắt vỏ cơ giới kết hợp thủ công (Chẻ tay)
Cắt bóc vỏ trong chế biến hạt điều – Bóc cắt vỏ dùng máy (chẻ máy)